ارزیابی و مدل‌سازی اثرات معدن‌کاوی بر روستاهای پیرامونی به روش آمیخته (مورد مطالعه: معدن طلای اندریان در شهرستان ورزقان)

هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات معدن‌ طلای اندریان بر روستاهای پیرامون است که از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری، خانوارهای بخش خاروانا در شهرستان ورزقان می‌باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 352 خانوار بوده و از نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه محقق‌ساخته) می‌باشد. روایی تحقیق بر اساس اعتبار صوری و آزمون پایایی، از طریق آزمون آلفای کرونباخ با مطلوبیت 714/0 به دست آمده است. چون پاسخ‌گویی به سؤالات، تنها با به‌کارگیری یک تکنیک میسر نبوده، لذا برای ایجاد درک عمیق‌تر نسبت به موضوع موردبررسی از روش تحقیق آمیخته (کیفی بعد کمی) به‌صورت ترکیب مدل (DPSIR) و (PLS) استفاده شده است. در نتایج اجزا مدل (DPSIR)، پیشران‌های «توسعه منطقه‌ای، مصرف منابع، اشتغال و پویایی جمعیت» مطرح می‌باشد که فشارهای «مصرف آب، تخلیه ضایعات مایع، مصرف انرژی، انتشار گازها، تولید ضایعات جامد و تغییر کاربری زمین» و وضعیت و روند «هوا، آب، زمین، تنوع زیستی و ارتقا محیط‌زیست» مطرح است. «تغییرات اکوسیستمی، کیفیت زندگی و سلامت انسانی، باران‌های اسیدی، مهاجرت، تخریب زیستگاه، تخریب مرتع، از دست رفتن پوشش گیاهی منطقه، کاهش زمین‌های کشاورزی، انواع بیماری‌ها و تهدید حیات‌وحش» تأثیرهایی هستند که حاصل شده است. پاسخ‌های «تصفیه دوباره آب؛ جلوگیری از انتشار آب‌های آلوده به نقاط بیشتر؛ استفاده مجدد و بازیافت آب‌های شستشو؛ استفاده از روش‌های استحصال با حداقل آلایندگی محیطی؛ برنامه‌ریزی حیات‌وحش؛ ایجاد فضای سبز و کاشت درختان در اطراف معدن جهت کمک به تصفیه هوا؛ و تعریف مکان بی‌خطر برای دفن ضایعات» به دست آمد. با استفاده از نتایج به‌دست‌آمده از طریق روش حداقل مربعات جزئیو با نرم‌افزار Warp- PLS در دو مرحله «مدل اندازه‌گیری» و «مدل ساختاری» اقدام به مدل‌سازی معادلات ساختاری شد. درستی مفاهیم نظری، پایایی سازگاری درونی، روایی (اعتبار) همگرا، اعتبار افتراقی سازه، معناداری ضرایب مسیر، مقادیر قابل‌قبول آزمون استون گیسر و برازش مناسب مدل نشان می‌دهند مدل در‌نظر‌گرفته‌شده ظرفیت و توان پیش‌بینی لازم را داشته و قابل‌تعمیم است.